EMS Voer voor het paard

EMS Voer voor het paard is speciaal ontwikkeld voor paarden met het Equine Metabool Syndroom – een stofwisselingsziekte die wordt gekenmerkt door overgewicht, insulineresistentie en een hoog risico op hoefbevangenheid. Onze graanvrije, suiker- en zetmeelarme producten helpen de bloedsuikerspiegel te stabiliseren en de stofwisseling te ontlasten – ideaal voor gevoelige of risicopaarden. Met hoogwaardig LEXA aanvullend voer voorzie je je paard op een behoeftegerichte en natuurlijke manier. Hier verder lezen.

EMS bij het paard – Oorzaken, symptomen, diagnose en behandeling van het Equine Metabool Syndroom

Paarden met grote vetkussens en dikke halzen zien we steeds vaker op onze stallen. Gerne worden ze als "barok" bestempeld, maar vaak schuilt er iets heel anders achter. Vaak zijn juist deze paarden getroffen door de stofwisselingsstoornis EMS. Het Equine Metabool Syndroom (EMS) is allang geen zeldzaamheid meer: Steeds meer paarden lijden aan deze complexe stofwisselingsstoornis, die op lange termijn kan leiden tot ernstige secundaire aandoeningen zoals hoefbevangenheid.

EMS is in veel gevallen het resultaat van een moderne paardenhouderij en ook van onze welvaartsmaatschappij, waarbij een overmatige energietoevoer/voedseltoevoer samenkomt met gebrek aan beweging – een typisch welvaartsyndroom, dat echter met consistent management goed te controleren of zelfs volledig te vermijden is.

EMS bij het paard wordt graag vergeleken met diabetes bij de mens.

Wat is EMS bij het paard?

EMS is een aandoening die de suiker- en energiestofwisseling beïnvloedt. Na het opnemen van voer stijgt normaal gesproken de bloedsuikerspiegel. De alvleesklier scheidt vervolgens insuline af om de suiker uit het bloed de cellen in te sluizen – vooral in de lever, spieren en het vetweefsel.

Bij een paard met EMS functioneert dit mechanisme niet meer naar behoren. De cellen reageren steeds slechter op de insuline, wat kan leiden tot de zogenaamde insulineresistentie. Het lichaam scheidt steeds meer insuline af om de verhoogde bloedsuiker te reguleren – met ernstige gevolgen: De permanent verhoogde insulinewaarde wordt tegenwoordig erkend als de hoofdoorzaak van hoefbevangenheid, een van de pijnlijkste en gevaarlijkste aandoeningen bij paarden.

Daarnaast kan er sprake zijn van een zogenaamde insulinedysregulatie, waarbij niet de cellen, maar de hormonale aansturing van de insulineproductie zelf al verstoord is.

De rol van vetweefsel: meer dan alleen een energieopslagplaats

Bijzonder verraderlijk aan EMS is dat vetweefsel bij paarden met EMS zich niet alleen gedraagt als energieopslag, maar hormonaal actief wordt. Deze vetkussens – vaak zichtbaar op de manenkam, staartbasis of boven de ogen – zenden boodschapperstoffen uit die de werking van insuline verder verstoren.

EMS komt vaak voor bij paarden met overgewicht en paarden die gemakkelijk dik worden.

Een vicieuze cirkel ontstaat: het paard blijft aankomen, de insulineresistentie verslechtert, de insulinewaarde stijgt – en daarmee ook het risico op hoefbevangenheid.

Typische symptomen van EMS bij het paard

De symptomen van EMS kunnen uiteenlopend zijn en hangen vaak af van het stadium van de ziekte. Bijzonder vaak komen voor:

• Gegeneraliseerd overgewicht
• Opvallende vetkussens op de manenkam, schouder of de croupe, soms ook zonder zichtbaar overgewicht op de ribben
• Hoefbevangenheid – acuut of sluipend, vaak zonder herkenbare oorzaak
• Trage spieren, slechte conditie, zwakke prestaties
• Grote honger – het paard lijkt voortdurend honger te hebben
• Spierzwakte en vertraagde spieropbouw ondanks training

Belangrijk: Niet elk EMS-paard heeft automatisch overgewicht! Ook normale dieren kunnen getroffen zijn, als er andere symptomen of eerdere aandoeningen – zoals bijvoorbeeld terugkerende hoefbevangenheid – optreden.

Hoe wordt EMS gediagnosticeerd?

Een ervaren dierenarts kan EMS vaak al vermoeden op basis van het uiterlijk. Voor de bevestiging van de diagnose zijn echter bloedonderzoeken nodig:

Nuchtere bloedtest

Hierbij worden 's ochtends vóór het voeren de insuline- en glucosewaarden gemeten. Deze methode is nuttig in gevorderde gevallen, maar is minder geschikt voor het vroegtijdig herkennen van de aandoening.

Orale glucosetolerantietest (OGT)

De OGT is tegenwoordig de standaardtest voor EMS-diagnostiek. Daarbij wordt het nuchtere paard via een neussondeslang een gedefinieerde hoeveelheid glucose toegediend. Twee uur later wordt opnieuw bloed afgenomen. Zo kan worden vastgesteld hoe sterk de insuline- en glucosewaarden stijgen – een betrouwbare aanwijzing voor een bestaande insulineresistentie.

Daarnaast wordt bij paarden van boven de 15 jaar vaak een ACTH-test uitgevoerd om het Equine Cushing Syndroom (PPID) uit te sluiten. Veel oudere EMS-paarden lijden aan beide aandoeningen tegelijkertijd – een exacte diagnose is daarom belangrijk.

EMS behandelen – De sleutel ligt in het management

Daar er geen gevestigde medicamenteuze therapie tegen insulineresistentie bij het paard bestaat, ligt de focus op twee maatregelen: dieet en beweging.

Gerichte voeding met graanvrije recepturen ontlast de stofwisseling duurzaam.

Voedingsmanagement

• Hooi (max. 1,5 kg / 100 kg ideaalgewicht/dag) – aangepast aan het streefgewicht, niet het huidige gewicht!
• Hooi weken (min. 30 minuten) om suiker uit te spoelen
• Hooi stomen
• Stro als structuurrijke vullende toevoeging
• Afzien van onnodig krachtvoer, snoepjes, appels, wortels, brood, gras
• Regelmatig wegen voor gewichtscontrole

De voeding bij een paard met EMS is bijzonder belangrijk, omdat het vaak met onder de sleutel is. De meeste EMS-paarden lijden aan overgewicht, wat ze überhaupt in deze situatie heeft gebracht, daarom is het zaak om eerst dit overgewicht aan te pakken. Wichtig is hier das Motto: Zo weinig mogelijk, zoveel als nodig. De hooirantsoen van deze paarden moet dringend aangepast worden en kan ook met stro aangevuld worden. Toch moeten eetpauzes van meer dan vier uur dringend worden vermeden, aangezien deze tot maagproblemen kunnen leiden. De voeding moet bovendien stofwisselingsvriendelijk zijn. Paarden met EMS profiteren vaak van een graanvrije voeding. Paardenmuesli's kunnen vaak alleen worden gebruikt voor het bijmengen van de belangrijke mineralen.

Vooral geschikt voor het bijmengen is de LEXA Strukturmix Getreidefrei, omdat het veel structuurvezels bevat, die de kauwactiviteit stimuleren en zo de eettijd verlengen. Belangrijk bij paarden met EMS is vooral een hoogwaardig mineralenvoer. Hier zou de LEXA Natur-Mineral-Plus goed geschikt zijn, omdat het graanvrij en melassevrij is. Daarnaast is het ook zinvol om de lever en de stofwisseling van deze paarden te ondersteunen. Hiervoor zou de LEXA Leber-Stoffwechsel-Kur als kuur in periodes van verhoogde behoefte goed geschikt zijn – vooral tijdens de vachtwisseling, wanneer de stofwisseling en de lever enorm belast worden, is het van voordeel. In het algemeen is een kuur ter ondersteuning van de stofwisseling bij dergelijke paarden altijd zinvol.

Het LEXA Stoffwechsel-Elixier, een natuurlijk kruidenextract, kan hier uitstekend worden gebruikt. Wil je de voeding eenvoudiger maken, dan kan ook worden gekozen voor een mineralenvoer met een geïntegreerd supplement. Hier is de LEXA ECS-Vital zeer geschikt, omdat het een hoogwaardig mineralenvoer is, dat bovendien de stofwisseling van het paard kan ondersteunen en daarbij graan- en melassevrij is.

Mocht het paard echter al hoefbevangenheid hebben of in het verleden een aanval hebben gehad, dan is het zinvol om ook de voeding daarop aan te passen, aangezien juist paarden met EMS voorbestemd zijn voor hoefbevangenheid. Hiervoor zou de LEXA REHE-Vital als dagelijks mineralenvoer de juiste keuze zijn.

Bewegingsmanagement

Bij paarden met EMS is echter niet alleen de juiste voeding essentieel, maar ook regelmatige beweging. Het doel is om de stofwisseling te activeren, vetreserves te verbranden en de insulinegevoeligheid van de cellen te verbeteren. Alleen al wandelingen aan de hand of licht longeren kunnen eerste stappen zijn.

Vanzelfsprekend moet de training niet meteen op een maximum worden gezet, maar geleidelijk worden opgebouwd, zodat het paard er langzaam aan kan wennen en er geen belastingsziekten ontstaan, maar de vetstofwisseling wel wordt geactiveerd.

Langetermijnprognose: Met discipline naar een gezond paardenleven met EMS

EMS is een chronische, maar goed controleerbare aandoening, mits deze vroegtijdig wordt herkend en serieus wordt genomen. Met een consistent dieet, aangepaste beweging en veterinaire begeleiding kunnen veel getroffen paarden weer een normaal, actief leven leiden.

Conclusie: Met de juiste voeding uit de EMS-vicieuze cirkel

EMS is geen onvermijdelijk lot. Met een holistisch management en doelgericht afgestemd voer kan het risico worden verlaagd en het welzijn van je paard duurzaam worden verbeterd. Een combinatie van consistente rantsoencontrole, structuurrijke voeding en zachte training kan de stofwisseling van je paard op lange termijn stabiliseren.

De Strukturmix Graanvrij is ideaal voor stofwisselingsgevoelige paarden met een verhoogde behoefte aan ruwe celstof.

De LEXA Strukturmix Graanvrij is een bijzonder structuurrijk krachtvoer op basis van luzerne – volledig zonder granen, melasse of toegevoegde suiker. Het is uitstekend geschikt voor stofwisselingsgevoelige paarden zoals EMS- of hoefbevangenheidpatiënten. De Strukturmix bevordert door zijn hoge ruwe celstofgehalte de kauwactiviteit, zorgt voor langere eettijden en ondersteunt zo een gezonde spijsvertering. Ook ideaal als caloriearme aanvulling op hooi in het reductiedieet.